Kartpostallarda gördüğümüz, filmlerde merakımızı kamçılandığı Küba, Havana… Hele bir de Türkiye’de yaşayıp devrim güzellemeleriyle geçen bir çocukluğa sahipseniz, fazladan çaba sarf etmeden zaten motivasyonunuz size paket olarak geliyor. Bu saydıklarım şart değil ama sizde mevcutsa daha motive oluyorsunuz diye düşünüyorum.

Gitmeden önce sayfalarca web siteleri bloglar araştırmalar, tripadvisor yorumları derken, Amazon’dan Küba deneyimleri içeren bir kitap almaya kadar geldim (Cuba Conga). Vardığımızda anladık ki biraz fazla tedirgin olmuşuz, ne ile karşılaşacağımızı bilmemek ve farklı bir sistemle yönetilen bir ülkede bulunmak merak uyandırıyor, tedirgin ediyor, heyecanlandırıyor.  Bir turla gitseydik muhtemelen daha kolay olurdu, fakat her ne kadar yorulmuş ve zaman zaman zorlanmış olsak da kendi kendimize keşfederek daha fazla zevk aldığımızı tahmin ediyorum.

Küba’nın başkenti Havana’da 5 gün geçirdik. Birazdan okuyacaklarınızın tur şirketi ile gidip gitmemek arasında kalmış, ya da kendisi gitmeye karar vermiş fakat bazı detaylar konusunda biraz daha bilgiye sahip olmak isteyenler için faydalı olmasını umuyorum.

Her ziyaret noktası için böyle bir liste yapılabilir ve gayet kişiye özel olma ihtimali yüksek, gitmeden bir fikir sahibi olmak isteyenlere verebileceğim  deneyimle sabit bir kaç bilgi şöyle olur;

• Kültürü ve sistemi merak ediyorsanız konforunuz her zaman birinci önceliğiniz olmayabiliyor. Mesela, başka bir ülkeye gittiğinizde evlerinin odalarını kiralayanların evinde kalıp o insanlarla iletişim kurmak  ve kültürlerini yakından tanıyabilmek adına otel konforundan vazgeçebiliyorsanız Küba’da zorlanmazsınız çünkü konfor biraz düşüyor eğer bütçe ortalamanın üstünde değilse. Küba’da konforun artması için ödemeniz gereken fark diğer ülkelerle karşılaştırdığınızda daha fazla olma ihtimali yüksek.
• Tur ile değil de kendi başınıza gidiyorsanız ve İspanyolca bilmiyorsanız kendinizi ifade etmekte zorlanacaksınız. İstediğiniz yemeği yiyememe ihtimaliniz ya da bir ürüne normalinden fazla para verme ihtimaliniz yüksek. Bu dilini bilmediğiniz herhangi bir ülkede olası tabii ki.
• Kalacağınız süre zarfında internetiniz olmayacak, bu sizin için işiniz veya özel hayatınızda problem yaratacaksa, önceden hazırlık yapmanız gerekebilir.
• Yemek seçenekleri ve lezzet, alışık olduğunuz standartların altında olabilir. Yeme içmeye fazla para vakit ve para harcamayalım derseniz kötü pizza ve salçalı makarna en iyi dostunuz olacak.

Havana’da 5 gün

Havana’da havaalanında şehre gidiş

Gitmeden önce Airbnb’den rezervasyonumuzu yaptırdık. Ev sahibi havaalanından eve gitme konusunda yardımcı oldu. Biz de biraz daha güvende hissetmek için bir taksi ile havaalanına gelip bizi almasını rica ettik çünkü orada bilmediğimiz bir sistem üzerinden taksiciler tarafından kandırılma ihtimalini göze almak istemedik. (Ne kadar da tedirgin başlamışız :/ )

Havaalanı-Şehir merkezi için taksi şehirden gelirse 35 CUC ödüyorsunuz.

Bahsi geçen kitap Cuban Congo’da  şöyle bir tavsiye vardı: Havaalanında uçaktan inip bavulunuzu aldığınız kat gelen yolcu katı. Bir üst kata çıkarsanız şehirden yolcu getiren taksilerle pazarlık yaparak daha uygun fiyata şehre gitme şansınız olabilir. Pazarlık yapacağınız taksi ortalama 20 CUC ödeme alıp havaalanına yolcusunu getirmiş, dönüşte de boş gitmeyeyim düşüncesiyle sizi iyi pazarlık yaparsanız 15 CUC a kadar inerek götürebilir. Ödediğiniz rakam şehrin herhangi bir noktasına gitmeyi kapsıyor, gittiğiniz mesafe için oldukça ikna edici bir rakam olduğundan, şehrin neresine gittiğinizin pek bir önemi yok aslında. Tabii ki CUC ödeyebilmek için öncelikle cebinizdeki dolar ya da euroları döviz bürosunda çevirmeniz lazım.

Küba’da hangi para birimi kullanılıyor?

Havaalanına indiğiniz anda kapıdan çıkınca sağ taraftaki döviz bürosundan turistlerin kullandığı CuC ( Cuban Convertible Peso ) alabiliyorsunuz. Para çevirme işlemini döviz bürolarından ve 24 saat açık olan otel resepsiyonlarından yapabiliyorsunuz. Hepsi aynı işlem ücretini alıyor. Serbest piyasa olmadığı için rahat olun o %3’ü hangi para birimini götürürseniz götürün ve nereden değişim yaparsanız yapın ödüyorsunuz.

Dikkat: Sakın sokakta kimseyle para alışverişi yapmayın, size daha fazla CUC vermeyi vaad edebilirler, sahte parayla tanışma ihtimaliniz çok yüksek.
Amerika ile devam eden sıkıntılar ve malum sebeplerden dolayı Amerika doları götürüyorsanız, her 100 dolar karşılığında 87 CuC alabiliyorsunuz. Bunun 10 doları vergi 3 doları da işlem ücreti. Eğer mümkünse Amerika doları ile değil Canada doları veya Euro ile gitmek yüzde 10 vergi ödemekten kurtarır sizi.

CUC (Cuban Convertible Peso) turistlerin kullandığı para birimi. Kübalıların kullandığı para birimi ise CUB (Cuban Peso National)

1 dolar 1 CUC veya 25 CUP ediyor.

Bütçenizin %5 ini CUP’a çevirirseniz şehirde sokakta yiyecek içecek veya standlarda alışverişinizi bu para birimiyle yaparak daha az ödeme yapabilirsiniz. Havaalanındaki döviz ofisinden sadece CUC alabiliyorsunuz, şehre gittiğinizde kaldığınız yerdekilere sorarak gerekli değişikliği döviz bürolarından mesai saatleri içerisinde yapabilirsiniz. 

Peki sadece CUC yeterli mi ? CUP almak gerekir mi ?

Biz CUC harcadık hep ama yanımızda biraz CUP bulundursaydık sanırım biraz daha ekonomik davranma şansımız olurdu. Nasıl ihtiyaç duyuyorsunuz örnek vereyim;

Bir pizzacı pizzanın adetini 15 CUP veya 1 CUC’a satıyor. (25 CUP=1 CUC) Eğer CUP para biriminiz yoksa adet başına1 CUC ödeyerek 10 CUP daha fazla ödemeniz gerekiyor. Bende CUC vardı, kendi kafamdan hesaplar yapıyorum güya fazla para vermeyeceğim. ” Eğer 1.5 CUC verirsem hem 2 pizza alırım hem de içecek alırım yanına” diye. Adam ne dese beğenirsiniz “CUP varsa tamam 15 CUP ödeyebilirsin ama yoksa adet başına 1 CUC ödeyeceksin.

Yukarıdaki örnek hikaye bize ait. CUP bulundurmanız sokakta alışveriş yaparken biraz daha tasarruflu hareket etmenize yardımcı oluyor. Turistik restoran-bar vb noktalarda zaten CUC üzerinden alışveriş yapılıyor.
Dükkanların fiyat tabelalarında genelde CUC mu CUP mu olduğu belirtilmiyor. Bu durumla ilgili tongaya düşmemek için şöyle bir taktik geliştirdim kendimce: Eğer rakam 8-10’dan yüksek ise CUP (mobilya, kıyafet filan almıyorsanız, yeme-içme bağlamında düşünüyorum) eğer 1-3 en fazla 4 ise CUC tur. Bu hesabın işlemediği durumlar da olabilir tabii ki. Diyelim ki bir dondurma alacaksınız ve satan kişi 3 gösteriyor parmakları ile, ister istemez CUC herhalde diyip verebilirsiniz ama vermeyin, o muhtemelen 3 CUP ama siz 3 CUC verirseniz satan kişi de sesini çıkarmadan alır, bu durum Küba’ya özgü değil turistik ortamlara özgü bir durum, turistik yerlerin %90 ında bu durumla karşılaşabilirsiniz.

Küba’da güvenlik

Sokaklar alışık olmadığımız bir şekilde karanlık. Anadoludaki çoğu köyün aydınlatmasıyla aynı seviyede diyebilirim. Kendi köyünüzde tedirgin olmazsınız çünkü yıllarınız geçmiştir ama başka bir ülke olunca insan tedirgin oluyor.

Bizi misafir eden ev sahibinin anlattığına göre Küba oldukça güvenli bir yer çünkü cezalar caydırıcı. Zaten sıradan vatandaşın silah bulundurması yasak. Sokaklarda, özellikle turistik bölgelerde sokak başı polisler var. İnsanların bir başkasının canına kast etmeye cesaret etmesi çok düşük bir ihtimal çünkü sadece boğazına bıçak dayamak ve tehdit etmek bile bir kaç sene hapis cezasından başlıyor. Çoğunlukla çantanızı veya paranızı ya da sahilde eşyalarınızı çaldırma ihtimaliniz var ama klasik önlemler işinizi kolaylaştırır.

Biz ilk gece biraz tedirgin olduk ama ev sahibiyle konuştuktan sonra rahatladık, 5 gün boyunca da tatsız bir olay yaşamadık.

Dilenciler süt parası isteyenler…

Ne kadar sıradan da giyinseniz, Kübalı olmadığınız belli oluyor. Yolda yürürken yanınıza gelip, ekmek alır mısın, marketten süt alır mısın, çocuğuma süt alacağım diyen bir sürü insanla karşılaşabilirsiniz. Binalar insanlar, komünizm derken bu talepler daha da gerçekçi görünebiliyor insana ama her biri turistlerden para koparabilmek için hazırlanmış tezgahlar, hiç tenezzül etmeyin.

Size iyi bir restoran ayarlacağını söyleyen, kaliteli puro bulabileceğini söyleyenler de olacaktır, itibar etmeyiniz, teşekkür edip yolunuza devam edin.

İçme suyu ve internet

İçme suyu: araştırma yaparken bir çok kaynağın diş fırçalarken bile çeşme suyu kullanmayın uyarılarını göreceksiniz. Özellikle havanın sıcak olduğu bir zamanda gidiyorsanız su ihtiyacınız oldukça fazla olacaktır. Akşam altıya kadar açık marketlerde 1.5 LT su için 1 CUC, büfe tarzı yerlerde 0.5 LT için 1 CUC ödüyorsunuz, günde ortalama 2 LT içtiğinizi düşünürseniz bütçenizin en önemli kalemi olmaya aday, bir ada ülkesinde su olacaktır.

Çözüm: Turist olmayanlar çeşme suyunu kaynatıp içiyorlar, casa particular veya airbnb’de kalıyorsanız ev sahibinizden sizin için bu sulardan kaynatmalarını rica edebilirsiniz.  Biz Airbnb’den ayarladığımız evin sahibinden rica etmiştik, sağolsun yardımcı oldu, günde ortalama 3-5 dolar su için harcamamış olduk. (Cuba Conga kitabındaki bir tavsiye)

İnternet: Hem var hem yok. Telekomünikasyon şirketinin dağıttığı ptt kartına benzer kartları kullanarak şehrin belirli noktalarındaki kablosuz interneti kullanabiliyorsunuz. Bazı parklar, floridata bar, büyük otellerin lobileri bazı bağlantı noktaları. 1 saatlik bağlantı sağlayan kart için 1.5 CUC resmi rakam ama bu kartı elde etmek sıkıntılı çünkü, bahsi geçen şirket mesai saatlerinde satıyor, önünde uzuuun kuyruklar oluşuyor, o kuyruktan nasibini alabilenler de komisyonlarını ekleyerek satıyorlar. Oteller de satıyor bu kartları ama 2-3 katı fiyatına, airbnb ya da casa’da kalıyorsanız ev sahibiniz bu konuda size yardımcı olacaktır. Biz ev sahibinden 2 CUC karşılığından almıştık. Parklarda kart satanlar oluyor gelip soruyorlar size, pazarlıkla satın alınabilir, kartın kullanılmamış olduğuna dikkat edin tabii ki, ama otellere sormayın sakın, onlar 4-5 CUC ücret istiyorlar 60 dklık kartlar için.

İnternetin hızını tarif etmek gerekirse, Türkiye’ye internetin yeni geldiği yıllarda acayip sesler çıkartarak bağlantı kuran modemler vardı, telefon hattını kullandıkları için müdahale edilirdi sörfünüze ” kapat artık interneti çok yazıyor, teyzenle konuşacağız, telefon gelecek vb” o zamanki bağlantı hızından çok daha yavaş. 1 saatlik kart ile muhtemelen en fazla 40 dakika işlem yapabilirsiniz çünkü, sistem açılmıyor, sayfa yenilenmiyor ama dakikalar su gibi akıyor.

Hayati değil ama işlevsel bir tavsiye: sosyal medya hesaplarından paylaşacağınız yazı/metinlerinizi telefonunuzun not defterinde önce yazın sonra bağlantınızı kurun kopyala/yapıştır yapın ki bağlı kaldığınız süreyi yazmak için harcamamış olursunuz.

Kartı tek seferde kullanmak zorunda değilsiniz, toplamda 60 dk. olmak üzere istediğiniz kadar bağlantı kurmak şansınız var.

Kübaya gitmeden önce mutlaka yapın

Şimdiye kadar gittiğim diğer ülkelerde hazırlık için gitmeden önce genel bir taslak çıkartıp, gezilecek yere varınca detayları netleştirirdim, fakat bu plan Küba’da işlemedi çünkü internet yok denecek kadar sıkıntılı. Biliyorum biraz zor ve sıkıcı gelebilir fakat gitmeden önce bütün detaylarınızı planlayın, gidilecek yerler, açılış kapanış saatleri, ulaşım, hava durumu, nerede hangi öğün yemek yenecek ve muhtemelen ihtiyacınız olabilecek diğer detaylar. İhtiyaç olacak her şeyi planlayabilmek gerçekçi olmayabilir dolayısıyla gezi rehber kitaplardan birisini edinmek işinizi kolaylaştırabilir. Türkça rehber kitap olarak hangisi iyidir bilmiyorum ama ingilizce almak isterseniz Lonely Planet‘in rehberinin başarılı olduğuna dair yorumlar okumuştum internette.

Havana’da yapılacaklar

Biz Havana’da 5 gün kaldık ama, planlı gezerseniz Havana için 3 gün ideal, tempoyu biraz daha arttırıp 2 tam güne sığdırabilirsiniz biraz daha avare gezelim derseniz en fazla 4 gün yeterli.

Hazırlıksız gittiğimiz için moralimiz oldukça bozuldu aslında çünkü şimdiye kadar gezdiğimiz her yerde planlarımızı kendimiz yapardık ve plan yapmak için de en temel ihtiyacımız internetten yoksunuz bu ülkede. Bir parkta dinlenmek için otururken şans eseri freetours tişörtüyle gezen Yan’a denk geldik. Guruwalk şirketi ile çalışan Yan, belirli bir tur ücreti olmayan ama tur sonunda sizin belirleyeceğiniz bir ücreti ödediğiniz turlardan yapıyor. Gitmeden önce rezervasyon yapmak isterseniz guruwalk un sitesine göz atın. Yan yürüyerek yaptığı turda en önemli meydanları gezdiriyor size ve meydanların tarihi öneminden bahsediyor. Guruwalk dışında bir kaç şirket daha var. Bir tanesini seçip rezervasyonunuzu yapmanızı öneririm, rehberle gezmek hem daha kolay olacak hem de daha verimli geçecektir. O parkta Yan’a denk geldiğimiz için şanslıyız sayesinde bir sürü hikayeyi öğrendik ve tarihi biraz daha hissedebildik.

Devrim Müzesi (Museo de la Revolucion)

Devrim hakkında bilgi edinebileceğiniz, kullanılan malzemeleri, gazete küpürlerini, devrim sırasında kullanılan araçları, ünlü Granma yatını görebileceğiniz bir müze, giriş ücreti 8 CUC. Yarım gününüzü rahat alır, sıcak bir mevsimde gidiyorsanız sabah erkenden gitmenizi tavsiye ederim, sıcakta gezmek daha zor olacaktır, klima yok ve 16.30 da kapanıyor. 

Plaza de Vieja

Şehrin tarihi meydanlarından birisi. Şehirdeki en popüler kahveci burada, bir kahve eşliğinde mola verebilirsiniz, yanında puro ikram edilen kahve seçeneği bile var. Muhtemelen vasat bir purodur ama ben pek de anlamadığım için meydanın keyfini çıkararak denemiştim, pişman olmadım.

Kahvecinin tam karşısında bir restoran var. Şiş tavuklarının lezzetli olduğunu okumuştuk internetten, tam anlamıyla turistik bir restoran. Orada da ufak bir turist oyunuyla karşılaştık ama şansımız yaver gitti. Oturmadan önce almak istediğimiz menünün ne kadar olduğunu kontrol ettim. Tavuk şiş menü 6 CUC idi. 1 porsiyon ve 2 servis istedik. Sonrasında hesabı istediğimizde 12 CUC yazıldığını gördüm. Garson güya 2 kişilik getirdim ben onun için 12 filan dedi ama, ben “biz bir porsiyon istedik getirdiğiniz de zaten 1 porsiyon” diyerek 6 CUC verince sesini çıkarmadı hiç.

Meydanın diğer köşesinde Camera Obscura ile tüm şehri tepeden bir kamera yardımı ile detaylı gözlemleyebilirsiniz.

Obispo Caddesi

En turistik cadde, gece gündüz kalabalık ve hareketli, Hemingway’in en sevdiği mekan Floridita bu caddenin başında biz girmedik çünkü çok turistik görünüyordu dışarıdan. Bu cadde boyunca kafe, restoran, hediyelik eşya dükkanları market bulabilirsiniz. Şehirde kendinizi en çok turist olarak hissedeceğiniz yer olabilir.

Devrim Meydanı

Araba turu ya da coco taxi ile mutlaka geçeceğiniz bir nokta. Çok büyük bir alan, tarihsel önemi büyük, devrimin ilan edildiği alan. Castro, Guevera ve Cienfuegos’un bina boyunda görsellerini astırmış alana.

Havana’da hediyelik eşya nereden alınır ?

Arkadaşlarınız “taa Kübalara gittin bir şey getirmedin mi” diyecekler mutlaka, obispo caddesinde de bir çok hediyelik eşya satan yerler göreceksiniz ama asıl alışveriş yapmayı tercih edeceğiniz yer San Jose pazar yeri olmalı, dikkat edin açık olduğu günde gidin, biz pazar günü gitmeye niyetlendik fakat kapalıydı. Pazar yerinin karşısında yolun diğer tarafında pazar günü açık olan standlardan alış veriş yapabildik. Fiyatları Obispo caddesine göre daha uygun. Hediyelik eşya sevmiyorsanız bile gidin, 5 dolara kadar alabileceğiniz bir çok seçeneğiniz olacak. Çoğunluğunu el yapımı tahtadan biblolar, parşömen kağıdına baskı tablolar. En azından Çin’den gelen seri üretim hediyelik eşyalardan farklı olmaları gezmek için yeterince ikna edici.

Küba’da klasik araba ile şehir turu 

Capitol’un biraz ilerisindeki tur arabalarının durduğu yerdekilere sorarsanız 60 CUC tan açıyorlar muhabbeti. Turlar çoğunlukla 1 saat sürüyor, 2 seçenek üzerinden ilerleniyor, Eski Havana ve yeni Havana olmak üzere. Biz pek de acele etmedik Havana’da 5 günümüz olduğu için, gelip geçerken sorduklarımız da en düşük 35 CUC’a indiler. Guruwalk turunda bize rehberlik eden Yann’ın tavsiyesi ile  Michael’a ulaştık. 56 Model mavi bir Chevroletye sahip Michael, aracı devletten kiralamış. Onun anlattığına göre bu klasik tur arabalarının az da olsa bir kısmı hala devletin ve şoförler devletten kiralıyorlar. Turu son gün yaptık ve ertesi gün de havaalanına gidecektik zaten. Sadece tur için 30 CUC istedi (insaflıymış, referansla arayınca abartmadı sanırım). Ben de havaalanına gidiş dahil 50 veririm dedim kabul etti. Önemli olan süre turda. 60 dakika içerisinde istediğiniz kadar gidip istediğiniz kadar durabiliyorsunuz. Siz gitmek istediğini noktaları söylüyorsunuz, Michael da zamanın yetip yetmeyeceğine ya da gezilecek noktalara dair size yorum yapıyor.

Anlaşılır ve iletişim kurmaya yetecek bir İngilizcesi var.Bu işi yapacağı için dil eğitimi almış. Alçak gönüllü güler yüzlü ve samimi olması bizim için yeterince ikna ediciydi. Hatta bir fotoğrafçı edasıyla gittiğimiz yerlerde farklı açılardan bir sürü fotoğraf çekmesi ve güzel kareler yakalamasıyla bizi cezbetti. Eğer araba turu yapmak isterseniz Michael ile güzel bir tur yapabilirsiniz. Ücret araç kapasitesi dahilinde standart en fazla 4 kişi binebiliyorsunuz.

Biz Malecon bulvarı, kanalın karşı tarafında kalenin yanındaki İsa heykeli, Devrim meydanı (meydanda arabayla fotoğraflar çektik, biraz daha zaman harcadık) olarak gezdik 1 saat içerisinde.

Coco taxi

Bir diğer tur seçeneği de coco taksiler. Yoldan geçen cocoları görünce çok hoşumuza gitti. Bildiğimiz üç tekerlekli mopet adıyla bildiğimiz motorsikletler aslında. ananas görüntüsü verilince oldukça şirin olmuşlar. Yürüyerek sokakta dolaşırken yoldan geçen bir tanesine bindik. 1 saatlik tur için 20 CUC’a anlaştık. Klasik arabayla karşılaştırınca oturaklar daha konforsuz ve daha gürültülü ama biz çok eğlendik. Şoför de sağolsun samimi güleryüzlü bir elemandı, dilinin döndüğünce anlatmaya çalıştı. Klasik arabayla benzer noktaları gezdik. Malecon bulvarı (daha uzun oldu) devrim meydanı, John Lenon heykeli.

Coco taxi mi klasik araba mı ? Sorusunun cevabı belli. Aradaki 10-20 CUC farkını her türlü kapatır klasikler fakat, bizim gibi merak ettiyseniz ve açık hava turu atmak hoşunuza gidiyorsa pişman olmazsınız mutlaka deneyin.

Havana’dan günübirlik Vinales Turu

Havana’dan diğer şehirlere gitmek için toplu taşıma kullanma şansınız var fakat günü birlik gidip geri gelme mümkün görünmüyor ancak gittiğiniz yerde 1 gece konaklarsanız ertesi gün geri dönebiliyorsunuz. Özel araba kiralamak diğer seçenek fakat daha maliyetli olacaktır. En son seçenek ise turlar.  Otellerin lobisinde bulunan tur şirketlerinin masalarından bu turları satın alabiliyorsunuz. Biz kişi başı 68 CUC ödedik.

Konfor problemi olmayan yolcu otobüsleri ile sabah erken saatte yola çıkıyorsunuz. Yolcuları otellerden toplayarak gidiyor otobüsler. Biz Capitol yakınında kaldığımız için oraya yakın otellerden birisinden bindik.

Vinales vadisini tepeden gören bir noktada yarım saatlik mola veriyorsunuz.

Bir puro üretim çiftliğine yarım saatlik ziyaret, puro sarımını gösteriyorlar ve satın alabilyorsunuz. 10 lu puro için 15 CUC ödedik. kötü değildi purolar. Şehirdeki puro mağazalarında daha pahalı, sadece denemek için alacaksanız burası iyi bir seçenek.

Bir mağara ziyareti, yürüyerek 10 dakika ilerledikten sonra mağara içindeki su birinkintisi üzerinde ufak botlarla mağaranın çıkışına ilerliyorsunuz (olmasa da olurdu bizim için)

Muhtemelen her Vinales turunun mola noktası olan dağdaki taşlar üzerine renkli çizimler yapılmış alanda öğle yemeği molası veriyorsunuz. (yemek tatmin etmedi, lezzetsiz domuz eti getiriyorlar, bunu yemezseniz ekstra ücret ödeyip omlet alanlar olmuştu, içecekler ekstra).

4-5 kişi iseniz biraz daha fazla para verip özel araç kiralamak ve istediğiniz yerlere uğramak daha iyi bir seçenek, ya da konaklamanızı gideceğiniz yerlere göre ayarlayıp, Vinales’e en az 1 gece konaklama yapmak üzere gitmek tercih edilebilir. Bir yer daha görmek adına güzeldi fakat tavsiye edebileceğim bir tur değil. Vinales için bu tur standarttır diye tahmin ediyorum. Havana şehir merkezindeki otellerden satın alabileceğiniz farklı programı olan bir tur olduğunu sanmıyorum. Gitmeden önce araştırma yapmak farklı seçenekleri değerlendirmek açısından faydalı olabilir.

Küba gezisinden bize kalan

Huzurlu ve enerjik. Küba bizim için iki kelimeyle böyle anlatılabilir. Sistem insanların temel ihtiyaçlarını kıt kanaat geçinebilecek ama aç kalmayacak düzeyde karşılıyor. Eğitim, sağlık ve barınma için para harcamıyorsunuz. Ailelerin karneleri var. Karneleri ile temel gıda malzemelerini belirli zamanlarda alıyorlar ama tabii ki yeterli değil. Sistemden kaçan ve çoğunlukla Amerika’ya göçen binlerce insan olduğu gibi, kalıp ek gelir elde etmeye çalışanlar ya da devletin verdiğine razı olanlar da var. Anladığım kadarıyla herkes öyle ya da böyle ek gelir yaratmış kendisine ki temel ihtiyaçlarını insani düzeyde giderebilsin. Temel ihtiyaçlar anlamında belirli bir düzey yakalanınca genel huzur seviyesi artıyor. Kültürün de etkisiyle eğlenmeyi seven ve her fırsatı değerlendiren insanlar gördük. Her köşe başında her sokakta müzik sesleri yükselebiliyor ve insanlar dans ediyorlar. Akşamları kapı önlerine sandalyelerini atıp sosyalleşmeyi seviyorlar. Sosyal insanlar, tanımadıkları insanlara sokakta laf atıp geyik yapabiliyorlar. Türkiyedeki gibi geleceğe yatırım yapma kaygıları yok, ev araba almak, dövize yatırım yapmak gibi. Yurt dışına çıkmak ortalama vatandaş için imkansız gibi bir şey. Ev zaten var, araba sahibi olmak çok pahalı, zengin olmak gerekiyor. Durum böyle olunca maddi anlamda planlı yaşamanın para biriktirmenin size bir getirisi olmuyor, onlar da anı yaşıyorlar, yaşayabiliyorlar. Hem zihinsel hem fiziksel anlamda bugüne odaklanabiliyorlar. Biz sadece Havana’yı görebildik ve çoğunlukla turistik bölgelerde bulunduk ama mutluluk seviyesi ortalamanın üzerinde gibi hissettim.

Ev sahibi sistemin işlemeyen noktalarının da olduğunu söyledi. İşletmelerin %90 ı devlete ait, neredeyse herkes devlet için çalışıyor. Maaşlar aynı 20-30 $ arası değişiyor aylık. Doktor da olsan öğretmen de olsan, kafe de garson da olsan aşağı yukarı aynı parayı kazanıyorsun ve kıt kanaat geçiniyorsun. Durum böyle olunca insanlar daha iyi para kazabileceği turizme yöneliyorlar. Coco taxi şoförü eskiden fizyoterapistmiş, ama verilen maaş yetmediği için turizmde çalışmaya başlamış. Doktor ve öğretmen eksiği var çünkü onlar da daha iyi para kazanabildikleri işler yapmayı tercih ediyorla

Havana’da ne kadar harcanır?

2 kişi, konaklama ve Meksika havaalanından aldığımız vize dahil toplam 650 $ civarı harcadık. Bazı temel harcamalar şöyle;

5 gece airbnb konaklama-kahvaltı hariç 143 $

Kahvaltı için günlük 5$ ödedik. (Yumurta, kızarmış ekmek peynir kahve)

Günü birlik Vinales turu 137$

Havaalanında şehre gidiş 35$

Şehirde klasik araba turu ve havaalanına gidiş 50$